Τα βραβεία των Όσκαρ του 2024 αναδείχθηκαν για μία ακόμα φορά με εξαιρετικές ερμηνείες στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, όπως η Emma Stone ως Bella Baxter και ο Cillian Murphy ως ο φυσικός Robert Oppenheimer.
Πέρα από την αφοσίωση και τις διαφορετικές τεχνικές, όπως αυτή που εφάρμοσε ο Konstantin Stanislavski – το method acting- και απαιτεί από τον ηθοποιό να ταυτιστεί με τον χαρακτήρα του ρόλου, υπάρχει ένα κοινό στοιχείο που κρύβεται πίσω από κάθε εξαιρετική ερμηνεία.
Σύμφωνα με τη Δρ. Valerie van Mulukom, Επισκέπτρια Λέκτορας Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Coventry, αυτό το κοινό στοιχείο είναι η διαίσθηση. Αυτή η ικανότητα είναι ουσιώδης σε κάθε υψηλή επίδοση, είτε αυτή αφορά τον κινηματογράφο είτε τον αθλητισμό. Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν αυτή η διαίσθηση, παρόλο που σε μεγάλο βαθμό είναι έμφυτη, μπορεί να εκπαιδευτεί με την κατάλληλη εκπαίδευση του νου.
Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, η διαίσθηση μπορεί πράγματι να εκπαιδευτεί και να κατανοηθεί καλύτερα ως μια “σωματική κατάσταση του νου” που υποστηρίζεται από τις γνωστικές ικανότητες της επίγνωσης του εαυτού και του περιβάλλοντος. Η διαίσθησή μας βασίζεται σε πολλές ασυνείδητες διεργασίες που υποστηρίζουν τη γνωστική ικανότητα και την αλληλεπίδρασή μας με τον κόσμο. Ωστόσο, είναι σημαντικό να μην απομακρυνθούμε από τον εαυτό μας. Τελικά, η διαίσθηση συμβαίνει όταν είμαστε συνδεδεμένοι τόσο με όσα συμβαίνουν στο σώμα μας όσο και με το περιβάλλον μας.
Εάν σκεφτούμε αυτά τα στοιχεία, γίνεται προφανές ότι η γνώση του εαυτού μας είναι θεμελιώδης. Σύμφωνα με τον William James, υπάρχουν δύο πλευρές της επίγνωσης: ο “βιωματικός εαυτός” που ζει το εδώ και τώρα και ο “σκεπτόμενος εαυτός” που παρατηρεί και αναλογίζεται τις πράξεις. Αυτή η διάκριση είναι σημαντική στη νευροεπιστημονική έρευνα. Επιπλέον, ενσυνείδητες πρακτικές, όπως ο διαλογισμός και η ενσυνειδητότητα, μπορούν να μας βοηθήσουν να μετακινηθούμε από την αναστοχαστική στη βιωματική επίγνωση μέσω της εκπαίδευσης της προσοχής μας. Ωστόσο, είναι δύσκολο να διατηρήσουμε την επίγνωση μας αν επικεντρωθούμε πλήρως σε μια δραστηριότητα που απαιτεί διαίσθηση. Επομένως, η ικανότητα της εμβάθυνσης είναι ουσιώδης. Οι ηθοποιοί, μέσω της ενσυνειδητής εμβάθυνσης σε έναν ρόλο, ενστερνίζονται πλήρως την επίγνωση της εμπειρίας.
Τέλος, οι ασκήσεις που ενισχύουν την εμβάθυνση σε διάφορους κόσμους ιστοριών μπορούν να βοηθήσουν τους ηθοποιούς, και όχι μόνο, να ενισχύσουν την προσοχή και την εστίαση τους. Αυτές οι πρακτικές μπορούν να μας βοηθήσουν να διατηρούμε την εστίασή μας και στην καθημερινότητά μας.
