Πώς η σωστή διαχείριση των συγκρούσεων μπορεί να ενδυναμώσει τη σχέση σας και να βελτιώσει την υγεία σας.
Με τη σωστή διαχείριση, οι συγκρούσεις μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτης για την ενδυνάμωση μιας σχέσης. Ενώ οι σχέσεις χωρίς εντάσεις μπορεί να φαίνονται ιδανικές, στην πραγματικότητα, οι διαφορές σε στόχους, ανάγκες, ενδιαφέροντα και καθημερινές συνήθειες συχνά οδηγούν σε μικροκαβγάδες ή μεγαλύτερες διαφωνίες.
Παρά την κοινή αντίληψη ότι οι συγκρούσεις υποδηλώνουν προβλήματα στη σχέση, υπάρχουν απόψεις και έρευνες που βλέπουν σε αυτές μια ευκαιρία για ανάπτυξη και βελτίωση. Όπως εξηγεί η Nickola Overall, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Όκλαντ, οι συγκρούσεις μπορούν να μας βοηθήσουν να γίνουμε καλύτεροι, αρκεί να τις διαχειριζόμαστε σωστά.
Διαχείριση, όχι επίλυση των συγκρούσεων
Η ερευνήτρια Julie Gottman τονίζει τη σημασία της «διαχείρισης» των συγκρούσεων, αντί της απόλυτης «επίλυσής» τους, καθώς πολλά ζητήματα σε μια σχέση μπορεί να μην λυθούν ποτέ πλήρως. Η σωστή διαχείριση, ωστόσο, μπορεί να προστατεύσει τόσο τη σχέση όσο και την υγεία των μελών της. Έρευνες δείχνουν ότι τα άτομα που είναι ικανοποιημένα από τις σχέσεις τους ζουν περισσότερο και αντιμετωπίζουν λιγότερα προβλήματα υγείας, σε αντίθεση με εκείνους που παραμένουν σε σχέσεις γεμάτες ένταση και ανεξέλεγκτες συγκρούσεις, οι οποίες επηρεάζουν αρνητικά την ψυχική και σωματική τους υγεία.
Λάθος η Αποφυγή των Συγκρούσεων
Η αποφυγή των συγκρούσεων μπορεί να ερμηνευθεί ως έλλειψη ενδιαφέροντος και δέσμευσης στη σχέση, οδηγώντας σε μειωμένα επίπεδα ικανοποίησης. Όπως εξηγεί η Dr. John Gottman, «Μπορείτε να αξιοποιήσετε τις συγκρούσεις για να κατανοήσετε τον σύντροφό σας σε βάθος». Ωστόσο, είναι απαραίτητο να συμμετέχουν και οι δύο στη διαχείριση της σύγκρουσης, με κίνητρο και επιθυμία να εξετάσουν την οπτική του άλλου. Η Dr. Overall προσθέτει ότι «πρέπει να είμαστε αρκετά γενναίοι για να επικοινωνήσουμε πραγματικά τα συναισθήματά μας και τα υποκείμενα θέματα».
Κλειδί η Άμεση Επικοινωνία
Η άμεση επικοινωνία είναι θεμελιώδης για τη διαχείριση των συγκρούσεων. Έρευνες για σχέσεις έχουν εξετάσει πώς οι συγκρούσεις επηρεάζουν τα ζευγάρια μέσα από την παρατήρηση των συζητήσεών τους για δύσκολα προβλήματα. Τα δυστυχισμένα ζευγάρια τείνουν να μιλούν περισσότερο για διαφωνίες, εχθρότητα και επικριτική διάθεση, ενώ τα ευτυχισμένα ζευγάρια βιώνουν περισσότερη επιβεβαίωση, στοργή και χιούμορ.
Μια μελέτη του 2017 διαπίστωσε ότι η έκφραση θυμού ή μια επικριτική στάση μπορεί μερικές φορές να έχει θετικό αντίκτυπο στη σχέση μακροπρόθεσμα. Αντίθετα, οι θετικές αλληλεπιδράσεις κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων συνήθως προσφέρουν μόνο βραχυπρόθεσμες λύσεις, χωρίς ουσιαστική μακροχρόνια αλλαγή.
Σε μια έρευνα με 61 ζευγάρια, η Dr. Overall και οι συνεργάτες της διαπίστωσαν ότι οι στρατηγικές που βασίζονται στην άμεση επικοινωνία, είτε θετικές είτε αρνητικές, συνδέονται με μεγαλύτερη επιτυχία στην αντιμετώπιση των προβλημάτων και εντονότερη ικανοποίηση από τη σχέση μετά από 12 μήνες. Αντίθετα, οι έμμεσες προσεγγίσεις δεν οδηγούν σε θετικές αλλαγές. Σύμφωνα με την Overall, συναισθήματα όπως ο θυμός και η εχθρότητα επικοινωνούν καλύτερα τη σοβαρότητα ενός προβλήματος και την ανάγκη για αλλαγή, αποδεικνύοντας ότι το άτομο που αντιδρά έτσι έχει επενδύσει ουσιαστικά στη σχέση. Ωστόσο, αυτά τα συναισθήματα πρέπει να ευθυγραμμίζονται με την εκάστοτε περίσταση, καθώς η συνεχής αρνητικότητα μπορεί να είναι επιβλαβής για τη σχέση.
Εποικοδομητική Επίλυση Προβλημάτων
Η εποικοδομητική επίλυση προβλημάτων μέσω επιχειρηματολογίας, διαπραγματεύσεων και λύσεων αποδεικνύεται αποτελεσματική απέναντι στις συνεχιζόμενες συγκρούσεις. Η άμεση επικοινωνία είναι ευεργετική για την επίλυση τόσο μικρών όσο και σοβαρών προβλημάτων, χωρίς να συνοδεύεται από αρνητικά συναισθήματα όπως ο θυμός. Η Dr. Gottman προτείνει την τεχνική «Όνειρα μέσα στη Σύγκρουση», όπου οι σύντροφοι ρωτούν ο ένας τον άλλον για τις αξίες, τα συναισθήματα και την ιδανική έκβαση ενός ζητήματος. Αυτή η προσέγγιση προάγει την αμοιβαία κατανόηση και βοηθά τα ζευγάρια να περάσουν από το αδιέξοδο στον διάλογο.
Ήπια στην Αρχή για Καλύτερα Αποτελέσματα
Ο τρόπος με τον οποίο ξεκινούν οι συγκρούσεις είναι επίσης σημαντικός. Ένα «μαλακό ξεκίνημα», όπου ο ένας περιγράφει τον εαυτό του και την κατάσταση και στη συνέχεια διατυπώνει ένα σαφές αίτημα, είναι το ιδανικό σύμφωνα με την Dr. Gottman. Για παράδειγμα, φράσεις όπως «Νιώθω άγχος. Έχω την αίσθηση ότι ο λογαριασμός έχει λήξει. Σε παρακαλώ, θα μπορούσες να τον εξοφλήσεις απόψε;» μπορούν να προβλέψουν την έκβαση της συζήτησης και να επηρεάσουν θετικά τη σχέση.
Η Σημασία της Ευελιξίας και του Συναισθήματος
Η ευελιξία είναι απαραίτητη για την ανταπόκριση στις ανάγκες του συντρόφου. Η υπερβολική στρατηγική μπορεί να διαταράξει τη συναισθηματική σύνδεση, προειδοποιεί η Dr. Overall. Τα συναισθήματα αποτελούν δείκτες του πόσο νοιαζόμαστε για τον σύντροφο και τη σχέση. Η έκφραση ευγνωμοσύνης και τα γέλια μεταξύ των συντρόφων είναι ισχυρά εργαλεία για τη διαχείριση των συγκρούσεων.
